„Teotokopulosov život, poput njegovog Toleda, osvetljavaju nagle, iznenadne munje. Nije nam u potpunosti poznat nijedan period njegovog života; njegovo poreklo, detinjstvo, šegrtovanje u Basanu, boravak u Veneciji i Rimu, te odlazak u Španiju predstavljaju mračnu pripovest u kojoj se prepliću anegdote i legende. Pojedini događaji iz njegovog života, poneki zvanični dokument, mnoštvo slika, neznatni vajarski i arhitektonski poduhvati – eto izvora za istoričara koji bi poželeo da rekonstruiše život slavnog Krićanina. Teotokopulosov slučaj, piše jedan njegov obožavalac, jedan je od najčudnijih u istoriji slikarstva. Slikar iz Toleda danas živi poput romanesknih junaka, baš kao slikar iz Balzakovog „Nepoznatog remek-dela“; o njegovoj neuračunljivosti polemiše se kao o Hamletovom ludilu, Paskalovoj agoniji ili Đokondinom osmehu. I zaista, Teotokopulosov život deluje romantično. Da bi se objasnilo njegovo doba, predstavila društva koja je upoznao, pronašle slikarske škole koje su na njega uticale, da bi se naposletku razumela njegova ličnost i utvrdila važnost njegovih dela čovek mora biti oprezan i marljiv.“