Uz ljubav, kao dominantnu temu romana Album iščezlih slika, nenametljivo se provlače posttraumatske storije nastale posle građanskog rata u bivšoj Jugoslaviji. Milomir Đukanović, koji je još u svom bestseleru Američki eksperiment prvi put uveo dve paralelne pripovedačke linije koje se sreću u poslednjem poglavlju, u ovom romanu inovatorski odlazi i korak dalje, spajajući naizgled nespojivo i stvarajući poseban književni svet u kojem je sve moguće. Narator se opsesivno bavi svojom porodičnom biografijom i pisanjem, uzdižući se na položaj sveznajućeg pripovedača, dok su junaci ove knjige blago psihološki izmešteni iz svog vremena i prostora. To izmeštanje je posledica rata, sankcija i rigidnog izopštavanja iz familije „prosvećenih“ zapadnoevropskih naroda – istih onih koji su radi nakaradnih predstava o „humanosti“ novog svetskog poretka po Bosni i Srbiji sejali osiromašeni uranijum. Od njega su, osim istine, postradali i mnogi junaci ovog romana. Piščeva ljubav prema igri, neobičan postupak i lucidno pripovedanje vode nas u veliku književnu pustolovinu za literarne sladokusce i sve one koji u knjizi, uz njen visoki umetnički domet, traže i preko potrebno uzbuđenje...
* * *
Roman Album iščezlih slika može da se čita i kao zbirka dužih, pretežno ljubavnih priča. Ovo vredno književno delo predstavlja nostalgičnu sliku jedne spisateljske generacije koja nestaje i države koja je već nestala. To je uzbudljiv literarni vodič kroz vreme u kojem se više volelo, ali ta ljubav – nažalost – nije uspela da zaustavi pogubnu ljudsku mržnju.
Milisav Savić
Nagrada „Dimitrije Mitrinović“ za 2023.