Istorija i predanje je nova knjiga Miloša Кovića. U njenom središtu su mesto i uloga Кosovskog zaveta i crkvenog predanja u istoriji srpskog naroda. S jedne strane, autor istražuje u kojoj meri je Кosovski zavet uslovio specifični identitet srpskog naroda, a sa druge otkriva putanje predanja u samom razumevanju istorije. Posebnu pažnju posvećuje odnosu predanjske i moderne misli, zaveta i novog doba od Prvog srpskog ustanka naovamo.
Po mnogo čemu, ova knjiga je prevratnička. Ona nudi bitno drugačije razumevanje srpske istorije, ali na naučno skrupulozan i moderan način. Miloš Кović ubedljivo pokazuje da postoje kontinuitetu tamo gde ih je modern doba previdelo, odnosno da se u događajima srpske istorije od Velike seobe 1690. naovamo mnogo više ogleda naša drevna srednjovekovna tradicija nego što su srpski intelektualci bili spremni da prihvate.
O tekstovima knjige Istorija i predanje
O kontinuitetima i diskontinuitetima srpske istorije prvi je tekst ove knjige. On precizno mapira mesta sećanja u našoj kulturi i identitetu i pokazuje njihovu neprecenjivu važnost. U tekstu Кosovski zavet i nacionalni identitet Srba autor je pokazao do koje mere je predanje o odsudnom srednjovekovnom boju oblikovao samosvest Srba.
Tekst „Ustaničko nasleđe Srpske crkve” možda je ključni tekst prvog dela knjige. U njemu se pokazuje do koje mere je upravo SPC bila neotuđivi deo svakog važnog događaja u srpskoj slobodarskoj tradicji. Nije bilo nijednog ustanka, borbe protiv okupatora ili značajnog događaja, popust 27. marta, u kome jerarsi naše crkve nisu bili među najaktivnijim učesnicima, ako ne i organizatorima.
U drugom delu knjige autor je posvetio dužnu pažnju onim delima i piscima koji su afirmisali ili omogućili da se zavetni smisao istorije, kao neprekidna prisutnost predanja, projavi i u modernom dobu. Predmet Кovićeve pažnje su vladike Amfilohije i Atanasije, vladika Nikolaj i Žarko Vidović. Takođe, autor je pisao i o dva velika sintetičara srpske istorije, Leopoldu Rankeu i Đoki Slijepčeviću.